Het klinkt tegenstrijdig, maar te veel zon zorgt er steeds vaker voor dat zonnepanelen tijdelijk uitschakelen. Op veel plekken kan het elektriciteitsnet het opwekken van zulke grote hoeveelheden stroom niet aan. Dat voelen de eigenaren in de portemonnee. Volgens netbeheerder Liander worden de problemen alleen maar groter, want het aantal zonnepanelen groeit harder dan het net aan kan.

Als de zon fel schijnt, wordt er veel groene stroom opgewekt wat in grote hoeveelheden door de stroomkabel onder de grond gaat. Dat past niet altijd en dat heeft op veel plaatsen files op het elektriciteitsnet tot gevolg. Hierdoor loopt de spanning hoog op. Om te voorkomen dat zonnepanelen en andere apparatuur niet doorbranden en de spanning niet nog hoger oploopt, schakelen ze bij 253 volt automatisch uit.

Hierdoor lopen bewoners met zonnepanelen inkomsten mis. Niet alleen omdat zij tijdelijk geen stroom kunnen opwekken, ook omdat zij geen stroom aan het elektriciteitsnet kunnen terug leveren wat eigenaren normaal gesproken geld oplevert. Om hoeveel geld het precies gaat, verschilt per geval en is dus moeilijk te zeggen.

Tientallen klachten

De afgelopen maanden kwamen er tientallen klachten uit de provincie bij Liander binnen. Vooral uit Noord-Holland Noord. Hier gaat volgens Peter Hofland, woordvoerder bij Liander, nog een groter aantal klachten achter schuil. In totaal gaat het om zeker 100 locaties met problemen rondom terug levering van stroom.

Ook de provincie Noord-Holland, die in 2019 in samenwerking met LTO Noord een proef startte met zonnepanelen op agrarische daken, stuitte op knelpunten. “De resultaten van de proef vielen tegen, omdat het elektriciteitsnet in agrarisch gebied doorgaans te dun is om grote hoeveelheden zonne-energie mee te kunnen vervoeren”, laat de woordvoerder van de provincie weten.

Ook in de Regionale Energiestrategie (RES) 1.0, waarin de plaatsing van zonnepanelen als een van de oplossingen voor het halen van de klimaatdoelen wordt gezien, wordt gewezen op de grenzen van de capaciteit van het net in Noord-Holland Noord.

De vraag naar de capaciteit op het stroomnet groeit volgens Hofland zeer snel. Uit de meest recente cijfers van Liander blijkt dat het aantal woningen met zonnepanelen in Noord-Holland steeg van 123.000 in 2019 naar 160.000 in 2020. Een toename van 30 procent.

Verzwaren netwerk

Het elektriciteitsnet is niet op de ontwikkelingen die voorkomen uit het Klimaatakkoord ingesteld. Hierdoor moet het net de komende tijd worden verzwaard. “We werken er met man en macht aan, maar het gaat enkele jaren duren”, aldus Hofland. Ook de provincie kijkt samen met netbeheerders naar oplossingen om het elektriciteitsnet te kunnen ontzien.

Volgens Hofland zou het afbouwen van de subsidie, die het mogelijk maakt om opgewekte stroom terug te leveren aan het netwerk en af te trekken van het eigen gebruik, deels de oplossing kunnen bieden. “Die regeling is dusdanig populair dat mensen zelf opgewekte energie massaal gaan terug leveren waardoor je een piek krijgt van zonne-energie op één specifiek moment. En op die piek moeten wij de netten ontwerpen.”

Opslaan elektriciteit

Hofland is groot voorstander van een financiële prikkel in de vorm van een opslag-subsidie die ertoe leidt dat mensen de elektriciteit zelf op een later moment gaan gebruiken of buiten piekmomenten om terug leveren.

Het zou er volgens hem voor kunnen zorgen dat de kosten van het elektriciteitsnet binnen de perken worden gehouden. Er zijn al mogelijkheden voor het opslaan van elektriciteit in de vorm van (thuis)batterijen, maar die zijn enorm duur. “We zijn er nog niet. We zitten nog echt in de overgangsfase.”

Bron: NH Nieuws – Maarten Edelenbosch & Doris van Baar