Beroepsvissers hengelen dit jaar een recordhoeveelheid van ruim 147 ton paling uit IJsselmeer en Markermeer. Dat gebeurt met net zoveel fuiken als vorige jaren. ,,Er zit veel meer aal”, concludeert Derk Jan Berends van de Nederlandse Vissersbond.

Ongeveer 60 procent van alle Nederlandse paling die beroepsvissers uit het water halen, wordt gevangen in IJsselmeer en Markermeer, weten ze bij de Vissersbond. Dat is dit jaar ruim 147 ton. Veel meer dan de 90 ton in 2013. De paling leek te verdwijnen, maar is-ie dankzij alle maatregelen dan nu definitief terug?

De aal is een gladde jongen. We weten weinig van deze vis. Bekend is dat hij 3.000 kilometer verderop in de Sargassozee wordt geboren. Als jonkie (‘glasaal’) probeert de paling het zoete water van Europa binnen te komen. Een volwassen aal keert terug naar de Sargassozee om nageslacht voort te brengen.

Nederland won in de afgelopen decennia de strijd met het water, bouwde dammen, sluizen en dijken, maar hield daarmee ook de paling buiten de deur.

Herstel

Tot nu toe. ,,We zien dat alle stadia van de aal weer vertegenwoordigd zijn’’, zegt Derk Jan Berends van de Nederlandse Vissersbond vanuit zijn kantoor in Emmeloord. Jarenlang vingen vissers eigenlijk alleen dikke (volwassen) paling in de netten. ,,Er is ook een licht herstel van de intrek van glasaal. Dat is ook positief. De palingstand is zich langzaam maar zeker aan het herstellen. Het is nog op een laag niveau, maar er is herstel.’’

Want dat record van 147 ton mag veel lijken, het is misschien maar 10 procent van wat de vissers in vroeger tijden wisten te vangen. Daarom hoor je Norbert Jeronimus van Dupan niet juichen. Deze stichting (Duurzame Palingsector Nederland) beijvert zich sinds 2010 voor een gezonde hoeveelheid paling in Nederland. ,,Wetenschappelijk zeker weten doen we het niet. Er zijn geen meetmethodes. Maar we hebben wel duidelijke aanwijzingen dat het beter gaat.’’ Zoals de recordvangst op het IJsselmeer dit jaar. ,,En glasaal, babypaling dus, die het land binnenkomt: dat neemt de laatste zeven jaar toe.’’ Het is een gemiddelde, benadrukt Jeronimus van Dupan. ,,Pieken en dalen, maar de pieken zijn steeds hoger.’’

Regels

Sinds 2009 gelden in Nederland strenge regels rond de palingvangst, bedoeld om het tij te keren. Dat gaat over netten en fuiken, maar ook over wanneer je mag vissen. ,,In september, oktober en november is het seizoen gesloten. Dat is een harde maatregel, maar bedoeld om de aal die naar zee trekt de kans te bieden’’, zegt Berends. ,,Maar het is niet genoeg, vinden wij’’, stelt Jeronimus. ,,Als de paling niet weg kan, dan vang je ’m alsnog in december.’’

Daarom wordt op tal van plekken langs dijken en zeekeringen, in de buurt van gemalen, paling gevangen en ‘over de dijk gezet’. Jaarlijks worden miljoenen glasaaltjes uitgezet in Nederlandse wateren.

Jeronimus verwacht ook veel van de ‘vismigratierivier’ die komende jaren in de Afsluitdijk wordt gebouwd. Paling en andere soorten moeten er vrijelijk van de Waddenzee het IJsselmeer in kunnen zwemmen – en vice versa. ,,Maar het zal nog decennia duren voor alle migratieroutes helemaal vrij zijn voor de paling.’’

Peter van den Berg (33) is palingroker in Harderwijk. Geen sector doet zo zijn best voor zijn eigen product als de palingsector, vindt hij. Ook al rookt hij vooral Ierse paling. ,,De meeste paling uit het IJsselmeer is niet vet genoeg. Verreweg het grootste gedeelte gaat naar België, waar ze de aal stoven in kruiden. Paling in ’t groen, heet dat.’’

Toch zet hij zich met collega’s in voor de Nederlandse aal. En daarmee voor de toekomst van de sector. ,,Want paling is niet alleen een natuurproduct, het is ook nog oer-Hollands’’, stelt hij. Het roken kent een lange traditie. Zou de paling helemaal uit Nederland verdwijnen, dan glijdt de cultuurhistorie als vanzelf ook weg. En daarmee het bestaansrecht voor de sector.

Mager

Van den Berg is blij dat de aal weer vaste voet aan de grond krijgt. Maar zorgen heeft hij ook, vooral over die magere exemplaren in het IJsselmeer. ,,Die aal moet lekker vet zijn om de terugreis naar de Sargassozee te kunnen maken. Dat kan die nu niet.’’

Misschien kan de opmars van de zwartbekgrondel daarin wat betekenen. Berends van de Vissersbond: ,,Dat is een Oost-Europese vissoort die hier eigenlijk niet thuishoort. Maar een roofvis als de snoekbaars is er gek op. Net als de paling.’’

De een z’n dood… Het is een opportunist, die paling. Glad als een aal.

bron: Visserij.nl