In het hart van natuurgebied Het Ilperveld in Landsmeer vindt sinds 2018 een uniek experiment plaats: ‘Groeiend Veen’. Hier wordt gewerkt aan een levendig veenmoeras van 50 tot 100 hectare, waar veenmos weer volop groeit en waterkwaliteit en biodiversiteit flink verbeteren. 

Tòch groeien tijdens droge zomers

Dit project onderzoekt hoe veenmos ook tijdens droge zomers optimaal kan groeien. Cruciaal daarbij is schoon, gebiedseigen water, dat de vorming van nieuwe veenlagen mogelijk maakt. Deze groei helpt bodemdaling tegengaan, een urgent probleem in veengebieden, en levert waardevolle inzichten voor vergelijkbare natuurgebieden in Nederland. 

Lopende werkzaamheden

Boswachter Bas Rijs van natuurorganisatie Landschap Noord-Holland is er dagelijks actief mee: “Elke maand meten we in de watermonsters onder andere het zuurstofgehalte, de zuurgraad, mineralen, zouten, temperatuur, doorzicht en percentage waterplanten. Allemaal elementen die iets vertellen over waterkwaliteit en hoe je dit zo optimaal mogelijk krijgt om veen te laten groeien en de natuur kan floreren.” Maar dat niet alleen. “Deze zomer starten we op 110 plekken met bodemonderzoek, reuze interessant. En we monitoren de planten, zodat je alles goed kan volgen in de tijd. Op negen verdroogde stukken veenbodem (waar nu veel pitrus staat) gaan we vernatten. Daardoor wordt het botanisch veel interessanter met meer bloemen en insecten. Op die negen plekken testen we welke inrichting optimaal is om groeiend veen te creëren,” legt Bas uit. “Op een aantal testplekken zal ook meer riet gaan groeien, erg belangrijk voor veenmosrietland!” 

Wat merken bezoekers van het Ilperveld er van?

Boswachter Bas Rijs: “Je zult zien dat er grond vervoerd wordt: via land en water. En er zijn kranen in het gebied actief om de onderzoeksplekken aan te leggen. De aarde die vrij komt, wordt gebruikt voor de randen voor de rietmoerassen, dat zijn dus echt alleen de specifieke onderzoekslocaties van dit project. De inrichting in het veld moet in maart 2026 af zijn voor dit onderzoeksproject. Daarna zal de natuur het werk doen, natuurherstel heeft veel tijd nodig. Dat blijven we goed monitoren!” 

Klimaatbestendige toekomst

Naast klimaatbuffer en waterberging in het Ilperveld profiteren ook zeldzame moeras- en rietvogels zoals de roerdomp en snor. Met intensief beheer, samenwerking tussen overheden en natuurorganisaties, en inzet voor herstel van biodiversiteit, groeit hier straks niet alleen veen, maar ook hoop voor een klimaatbestendige toekomst. Het project wordt gefinancierd vanuit IBP Vitaal platteland en loopt tot 2026.