Veel politici zijn woest op Noord-Brabant, omdat die provincie onder meer in Noord-Holland rechten voor stikstofemissie heeft opgekocht om in eigen provincie te benutten. De Noord-Hollandse VVD-fractie vat de koe bij de horens: “Overheden moeten niet elkaars emissierechten opkopen, dat zorgt voor verkeerde concurrentie.”
Er zijn inmiddels Kamervragen over de handelswijze van de provincie Noord-Brabant gesteld. Tweede Kamerleden Carla Dik-Faber (CDA) en Jaco Geurts (ChristenUnie) spreken van ‘cowboygedrag’ en willen zelfs van landbouwminister Carola Schouten weten of er het kabinet misschien afspraken heeft gemaakt met Noord-Brabant.
Maar waarom is die handel zo’n beladen punt? VVD-Statenlid Bas de Wit begint zijn pleidooi met een stukje dossierhistorie. “Toen er in september vorig jaar beleid voor stikstof werd gemaakt, verschilde dat beleid per provincie. Als VVD hebben we toen gezegd: het beleid moet voor alle provincies hetzelfde zijn.” Er is nog altijd geen akkoord, maar vandaag gaan de overleggen tussen het Landbouw Collectief en het kabinet verder.
Herenakkoord geschonden
Dat de provincie Noord-Brabant nu rechten opkoopt in Noord-Holland valt volgens de VVD niet te rijmen met landelijke stikstofdoelstellingen. Of zoals de partij het in een tweet verwoordt: “Als overheden wil je samen optrekken in de stikstofaanpak.” Met de aankoop heeft Noord-Brabant dus een herenakkoord geschonden. “Dit is niet chique”, aldus De Wit. “Ik snap niet dat Noord-Brabant zo solistisch te werk gaat.”
Een tweede argument dat De Wit opvoert tegen de emissierechtenhandel tussen provincies is verpaupering. Hoewel de boeren zelf een deal hebben gesloten met de provincie, is het nog maar de vraag wat er met de boerenbedrijven in Assendelft en Hippolytushoef gaat gebeuren nu de bedrijvigheid er wegvalt.
“Je wil niet dat zo’n bedrijf straks staat te verloederen”, benadrukt De Wit de mogelijke invloed op het straatbeeld. “Als je alle stikstofrechten opkoopt, moet je zo’n bedrijf ook helpen te saneren.” Of dat het voor de betreffende boerenbedrijven is afgesproken, is niet bekend.
GroenLinks
“Erg jammer dat ze dat hebben gedaan”, reageert GroenLinks-Statenlid Ayse Er tegenover NH Nieuws. “Niet netjes dat de provincie iets voor zichzelf doet terwijl er het kabinet er nog geen besluit over heeft genomen.” Ze doelt op het extern salderen, ofwel de handel in emissierechten tussen provincies. Uitgerekend dat was een belangrijke katalysator voor de boerenprotesten van afgelopen najaar.
“CDA heeft inmiddels kamervragen gesteld”, benadrukt Er. “Ik kan me niet voorstellen dat de minister niet met wetgeving komt om dit soort praktijken wettelijk te verbieden.”
Gedeelde smart
De Noord-Hollandse boosheid wordt ook in Drenthe gevoeld. Ook daar kocht de provincie de emissierechten van een bedrijf op. Drents gedeputeerde Henk Jumelet noemt de actie ‘oncollegiaal, voorbarig en richting de Drentse agrarische sector niet netjes’. “Die ruimte hebben we juist zelf nodig”, zegt Jumelet in een interview met een agrarisch vakblad Veldpost.
Maar ook in Noord-Brabant zelf wordt geklaagd over de schending van het gentlemens agreement. Christenunie-statenlid Hermen Vreugdenhil noemt het ’terecht dat de provincie Noord-Holland boos is’, maar maakt zich vooral zorgen over de gevolgen van dit ‘cowboygedrag’ op grote schaal. “Rijke provincies kopen zo stikstofruimte op die in een andere provincie wellicht bitter nodig is om starterswoningen te bouwen.”
Bron: NH Nieuws
