Steeds meer volwassenen en ouderen in de regio Zaanstreek-Waterland gaan verantwoord om met alcohol. Dat blijkt uit de landelijke Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024. Dit is een groot vragenlijstonderzoek onder ruim 10.000 inwoners van de regio. Landelijk deden bijna een half miljoen mensen mee.
Meer mensen houden zich aan het advies van de Gezondheidsraad
Vergeleken met twee jaar geleden houden meer volwassenen en ouderen zich aan het advies van de Gezondheidsraad. Dit advies zegt: drink niet of drink maximaal 1 glas alcohol per dag. In 2024 hield 45% van de volwassenen (18 tot en met 64 jaar) zich aan het advies van de Gezondheidsraad. Van de ouderen (65 jaar en ouder) was dit 52%. In 2022 was dit nog 40% (volwassenen) en 43% (ouderen). Ongeveer een kwart van de volwassenen en ouderen dronk helemaal geen alcohol in het afgelopen jaar.
Alcoholgebruik verschilt sterk tussen gemeenten en tussen bevolkingsgroepen
Het aantal volwassenen en ouderen dat aan de richtlijn van de Gezondheidsraad voldoet varieert sterk tussen de gemeenten in de regio. Verschillen in bevolkingssamenstelling kunnen een verklaring vormen voor deze variatie. Er zijn namelijk ook grote verschillen tussen bevolkingsgroepen. Mensen met een hbo- of wo-opleiding, jongeren en mannen houden zich minder vaak aan het advies dan gemiddeld. Ook houden mensen met een Nederlandse herkomst zich minder vaak aan het advies vergeleken met mensen met een migratieachtergrond. Verder hangen ook sociaal-culturele factoren en omgevingskenmerken samen met verschillen tussen gebieden.
Problematisch alcoholgebruik blijft stabiel
Hoewel steeds meer volwassenen en ouderen weinig tot geen alcohol drinken, blijft het percentage inwoners dat heel veel alcohol gebruikt stabiel. In het Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat in 2040 minder dan 5% van de 18 plussers overmatig drinkt1. En dat minder dan 5% zwaar drinkt2. Het percentage inwoners van de regio dat overmatig drinkt is de afgelopen jaren stabiel gebleven op ongeveer 5% onder de volwassenen en 6% onder de ouderen. Ook het percentage zware drinkers2 daalt niet. Voor volwassenen is dit stabiel op ongeveer 9%. Bij de ouderen was er tussen 2020 en 2022 zelfs een lichte stijging te zien. In 2024 was dit percentage weer op het niveau van 2020 (ongeveer 6 procent).
Roken daalt langzaam
De onderzoekers keken ook naar het aantal mensen dat rookt. Het Nationaal Preventieakkoord heeft als doel dat in 2040 minder dan 5% van de 18 plussers rookt. In de regio Zaanstreek-Waterland rookt 18% van de volwassen en 8% van de ouderen. Het percentage volwassenen en ouderen dat rookt, wordt door de jaren heen langzaam minder. Daar staat tegenover dat het gebruik van vapes toeneemt. Onder de volwassenen is dit gestegen van 3% in 2020 naar 6% in 2024.
De resultaten van het onderzoek De resultaten van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024 voor de regio Zaanstreek-Waterland zijn vanaf vandaag te vinden in de databank van cijferwebsite van GGD Zaanstreek-Waterland: gezondheidincijfers.ggdzw.nl. Komende maanden wordt deze website verder geüpdatet, waarbij ook gemeenterapportages worden geplaatst waarin dieper wordt ingegaan op de resultaten van het onderzoek.
Over het onderzoek
Tussen september en december 2024 heeft GGD Zaanstreek-Waterland samen met de andere GGD’en, de gemeente Utrecht, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek een onderzoek uitgevoerd onder volwassenen (18 tot en met 64 jaar) en ouderen (65 jaar en ouder): de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. In de regio Zaanstreek-Waterland vulden ruim 10.000 mensen een vragenlijst in over hun gezondheid, welzijn, leefstijl en leefomgeving. Landelijk deden bijna een half miljoen mensen mee. Het onderzoek wordt elke vier jaar uitgevoerd. In 2022 was er een extra editie vanwege de coronacrisis. De resultaten helpen gemeenten en beleidsmakers om gericht te werken aan een betere gezondheid.
