De prijs van een woning in de gemeente Edam-Volendam bedroeg in maart 2018 gemiddeld 395.188 euro. Dat is 1,7% meer dan het landelijk gemiddelde, dat in maart 388.668 euro bedroeg. Uit onderzoek is gebleken dat de meeste huishoudens nu een hoger percentage van hun inkomsten besteden aan wonen en zorg dan voor de financiële crisis het geval was. Doordat de kosten voor basisbehoeften gestegen zijn, hebben veel huishoudens minder ruimte over in hun budget voor andere dingen. Hoewel de economie aantrekt, verandert deze situatie maar gestaag volgens het economisch bureau van ING.

De consumptie is gedaald

Doordat zorg, wonen en energie zoveel kosten, consumeerden huishoudens in 2017 maar liefst 6 % minder dan in 2008. Dat is voor iedereen in het dagelijkse leven wel te merken. Doordat diensten in prijs gestegen zijn, gemiddeld met zo’n 9 %, krijgen consumenten ook nog eens minder waar voor hun geld. Hoewel uit cijfers van 2018 bleek dat de consumptie zich wel in een stijgende lijn bevindt, is deze nog niet terug naar het niveau uit de tijd voor de crisis.

Wonen en onderhoud

Waar in 2008 gemiddeld 36 % van een inkomen werd besteed aan zorg, voeding, woning en energie, was dat percentage in 2017 uitgegroeid tot wel 41 %. Onder deze basisbehoeften was het vooral het wonen en onderhoud dat een groot beslag innam. Zo groeide deze kostenpost in een tijdsbestek van 9 jaar van 19,5 % naar 23,7 %. Aan zorg werd in plaats van 3,1 % van het salaris 3,8 % uitgegeven.

Waardoor stijgt de consumptie zo traag?

Voor sommigen is het misschien een verrassing dat de consumptie niet sneller stijgt. Het bruto binnenlands product was in 2017 namelijk met 6,5 % gestegen ten opzichte van 2008. ING geeft de verklaring. Zo is er ten eerste een stijging geweest van het aantal huishoudens (7,5 %) waardoor het gemiddelde zakt. Daarnaast wordt er 7,1 % meer uitgegeven aan zaken die via de overheid verlopen, zoals zorg. Bovendien sparen mensen tegenwoordig meer en het aantal hypotheken is door de jaren heen afgenomen. Dus, stelt ING, is de lagere consumptie te verklaren doordat huishoudens tegenwoordig andere doelen nastreven.

Hoelang houdt deze ‘consumptiecrisis’ nog aan?

Hoewel het gemiddelde Nederlandse inkomen stijgt en de consumptie beetje bij beetje aantrekt, zal de consumptie zich volgens ING pas volledig hersteld zijn in 2025. Dit komt onder andere doordat kosten voor basisbehoeften niet omlaag gaan. Vergrijzing zorgt voor stijgende zorgkosten. Ten gevolge van de energietransitie schieten energiekosten omhoog en ook de huur is niet zo laag als die geweest is. Het is raadzaam voor huishoudens om hun vaste lasten onder de loep te nemen om zo meer ruimte te creëren en financieel meer lucht te krijgen. Zo kan de zorgverzekering vergelijken helpen om een goedkopere verzekering te vinden. Op energie kan ook worden bespaard door bijvoorbeeld het plaatsen van zonnepanelen te overwegen.